Innerlijke ruimte

De centrale vraag van het empirisch onderzoek luidt: Zijn pastores, in dialoog met kankerpatiënten over de existentiële vragen van leven en dood, in staat professioneel om te gaan met het eigen levensverhaal? De volgende onderzoeksvragen komen hieruit voort: a. Welke theologische visies rond leven en dood leven bij de pastores? b. Is er bij de pastores bewustheid van de herkomst van hun theologische visies als (motivationele en emotionele) basis voor mogelijke toe-eigening van deze visies? Welke biografische elementen spelen hierbij een rol? c. Is er bij de pastores in het gesprek met de kankerpatiënt over de thema’s van leven en dood sprake van congruentie tussen de interne en externe dialoog? Is er een relatie met de bewustheid van de emotionele oorsprong van de visies? d. Zijn de pastores naar aanleiding van de uitkomsten van een zelfonderzoek in staat via een analysegesprek de persoonlijke toe-eigening van hun visies te realiseren?

De doelstelling van de studie is meer licht te werpen op de rol van de persoon van de pastor in de sociale interactie met de kankerpatiënt.

Als onderzoeksmethode is de Waarderingstheorie met de Zelfkonfrontatiemethode (ZKM) van de persoonlijkheidspsycholoog Hubert Hermans uit Nijmegen gebruikt. In de vorm van een interview voerden deelnemers een zelfonderzoek uit, waarbij ontlokkers, een affectlijst en algemene thema’s met bijbehorende typeringen werden gehanteerd. Het onderzoek spitst zich toe op de vraag naar congruentie binnen de interne en externe dialoog over de visies van leven, dood, voortleven, lijden en euthanasie. De onderzoeksgroep bestaat uit 25 ziekenhuispredikanten uit algemene ziekenhuizen en kankercentra, die academisch zijn gevormd en aangesloten bij de VGVZ.

De belangrijkste conclusie is dat in 83% van de 125 gesprekssituaties de pastores congruentie vertonen tussen de interne en externe dialoog, zodat gesteld kan worden dat hier sprake is van aanwezigheid van innerlijke ruimte.