Joshua

Palliatieve zorg is een steeds groter wordend onderdeel van ons werk als geestelijk verzorger. In hoeverre speelt het eigen levensbeschouwelijk domein een rol in hoe we werken? Opent religie deuren of werpt het vooral grenzen op, wanneer het gaat over het schemergebied tussen leven en sterven? Graag willen we als protestantse sectorraad met de andere levensbeschouwelijke sectoren optrekken om een conferentie te organiseren over ‘palliatieve zorg met hart en ziel’.  Meld je aan bij s.visser@antoniusziekenhuis.nl.

Wij vernamen het overlijden op 72-jarige leeftijd van Jan Hein Mooren, lid van verdienste van de VGVZ.

Jan Hein Mooren

Jan Hein Mooren begon zijn carrière in 1974 als docent psychologie aan het Humanistisch Opleidings Instituut. Hij raakte gebiologeerd door de vraag wat geestelijke begeleiding precies is.

Existentiële vragen
Mooren verdiepte zich in het beroepseigene van geestelijke begeleiding, dook in de literatuur en voerde gesprekken met Jaap van Praag (oprichter van het Humanistisch Verbond) en studenten. “Gaandeweg kreeg ik door dat geestelijke begeleiding vaak gaat over vragen die existentiëler zijn dan de vragen die bij psychotherapie aan de orde komen. Ook als je psychisch gezond bent, kom je met bestaansvragen en levensbeschouwelijke thema’s in aanraking. Misschien zelfs fundamenteler. Psychiatrie is een ander vak: de mensen waarmee je dan werkt, staan veel meer in een overlevingsstand, in plaats van in een leefstand. Mij werd steeds duidelijker dat geestelijke verzorging een belangrijke waarde op zich heeft.”

Hij verwoordde dit in het zogenaamde gele boekje Geestelijke Verzorging en Psychotherapie, dat hij schreef in opdracht van het Katholiek Studiecentrum Geestelijke Volksgezondheid. De publicatie staat bij veel geestelijk verzorgers op de plank en is nog steeds relevant.
In de jaren tachtig werd hij lid en later voorzitter van de Commissie Geestelijke verzorging van de Nationale Ziekenhuisraad (NZR). Mooren raakte nauw betrokken bij het schrijven, denken en praten over het rapport van die commissie: Dienst Geestelijke Verzorging in organisatie en beleid (1987). Intussen bleef hij lesgeven en hield hij zich intensief bezig met de ontwikkeling van het vakgebied.

Raadgever van de VGVZ
Jan Hein Mooren was gedurende vele jaren een wijs en gewaardeerd raadgever van de VGVZ.

In 2007 werd hij voorzitter van de Commissie Ambtelijke Binding met als opdracht om te beschrijven welke rol en betekenis de ambtelijke binding voor het beroep geestelijk verzorger heeft, en hoe deze gestalte moest krijgen voor diegenen die opgeleid werden als geestelijk verzorgers.
Van 2010 tot en met 2013 was hij namens het Humanistisch Verbond lid van de Regiegroep toekomstig bestel geestelijke verzorging onder leiding van Eimert van Middelkoop die als opdracht had de bekwaamheid en de bevoegdheid voor geestelijk verzorgers eenduidig te beschrijven, zodat er een kwaliteitsregister voor geestelijk verzorgers tot stand kon komen waarin alle werkzame geestelijk verzorgers geregistreerd konden worden.
Van 2013 tot en met 2015 was hij lid van de Commissie Herziening Beroepsstandaard onder leiding van Joost Verhoef die als opdracht had de eerste Beroepsstandaard van de VGVZ uit 2002 te herzien gezien alle ontwikkelingen die er hadden plaatsgevonden. In 2015 verscheen de tweede Beroepsstandaard die nu nog steeds actueel is.

Lid van verdienste van de VGVZ
Bij zijn pensionering als docent van de Universiteit van de Humanistiek werd hij door het bestuur van de VGVZ in 2013 benoemd tot lid van verdienste. Hij is de enige persoon in de geschiedenis van de VGVZ die deze eer ontvangen heeft. Hij droeg het bijbehorende insigne met veel trots.
De VGVZ is hem grote dank verschuldigd voor zijn inzet gedurende 45 jaar.

Het bestuur en de medewerkers van de VGVZ wensen zijn familie en vrienden veel sterkte.

Rouwkaart J.H.M. Mooren

Op 14 september heeft collega Nico van der Leer aan de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht met succes zijn proefschrift “Zinvolle zorg in het verpleeghuis en de rol van de geestelijk verzorger” verdedigd. Uitgangspunt van zijn studie is dat zorg en zin met elkaar samenhangen, hoe deze samenhang er in de zorgpraktijk uit ziet heeft hij kwalitatief-empirisch onderzocht.

Meer…

De VGVZ heeft in de afgelopen dagen meerdere vragen gekregen van geestelijk verzorgers en ook van organisaties met als thema: wat kan en mag een geestelijk verzorger nu wel en niet doen? Daarvoor is een richtlijn opgesteld. Met deze richtlijn wil de VGVZ inzicht geven hoe te handelen in tijden van Corona/COVID-19. Deze richtlijn kan in de komende tijd aangepast worden.

Hier vind je altijd de laatste versie. Vragen hierover kun je richten aan corona@vgvz.nl.

Amsterdam/Groningen, 27 maart 2020

De Protestantse Theologische Universiteit Amsterdam en Groningen heeft dr. Erik Olsman (1980) benoemd tot universitair hoofddocent Geestelijke Verzorging.

“Met Olsman haalt de PThU een gedreven wetenschapper en enthousiaste docent in huis. Daarnaast heeft Olsman veel ervaring als geestelijk verzorger in de psychiatrie en palliatieve zorg. Die combinatie stelt Olsman in staat om het profiel van Geestelijke Verzorging aan de PThU verder vorm te geven en zichtbaar te maken”, aldus een verheugde prof. dr. Mechteld Jansen, rector van de PThU.

Over Erik Olsman
Dr. Olsman studeerde cum laude af in de theologie en promoveerde in de medische ethiek. Hij beschikt over ruime ervaring in onderzoek en onderwijs aan het Leids Universitair Medisch Centrum, Amsterdam Universitair Medisch Centrum en de Vrije Universiteit. Zijn werk aan de academie combineert hij met de functie van geestelijk verzorger in een hospice. Eerder werkte hij als geestelijk verzorger in de geestelijke gezondheidszorg. De synode van de Protestantse kerk heeft ingestemd met deze benoeming.
Erik Olsman: “Juist in een periode als deze zie je het belang van geestelijke verzorging. Er spelen zoveel grote vragen in dit vak: ‘Waarom krijg ik dit virus?’ ‘Nu mijn zoon niet meer op bezoek komt, waarom zou ik mijn bed dan nog uitkomen?’ Geestelijk verzorgers laten zich raken door zulke zingevingsvragen. Dat kan opluchting geven: de ander voelt zich in haar worsteling gezien voelt en durft weer te hopen op een toekomst. Maar er zijn ook andere effecten van geestelijke verzorging, die ik met anderen, met behulp van wetenschappelijke methoden, laat zien. Geestelijk verzorgers van de toekomst verstaan niet alleen hun ambacht goed, maar kennen ook wetenschappelijke methoden. Bovendien weten ze zich gedragen door hun eigen zingeving of geloof. Daar draag ik graag aan bij!”
De benoeming van Erik Olsman gaat in per 1 juni 2020.

Over de PThU en Geestelijke Verzorging
De Protestantse Theologische Universiteit leidt theologen op die betrokken zijn op kerk en samenleving. Deze theologen worden predikant in een kerk, pionier ergens in de samenleving, of geestelijk verzorger. Binnen het vak Geestelijke Verzorging aan de PThU is een nauwe samenwerking met justitie, krijgsmacht, ziekenhuizen, GGZ en andere zorginstellingen. Zo kunnen studenten die geestelijk verzorger willen worden in verschillende contexten ervaring opdoen.

In verband met de snelle verspreiding van de Corona-epidemie hierbij een bericht voor alle geestelijk verzorgers.

Hoe zelf te handelen in het contact met patiënten / cliënten?
Volg in de eerste plaats de richtlijnen van het RIVM en de GGD in je eigen regio. Volg daarnaast ook de richtlijnen en aanwijzingen van je eigen instelling (indien van toepassing).
De LinkedIn-groep van de VGVZ kun je gebruiken voor onderlinge uitwisseling, bijvoorbeeld van manieren voor contact met cliënten / patiënten ondanks de fysieke beperkingen.

Inzet GV op landelijk niveau?
De VGVZ staat in contact met de landelijke werkgroep Geestelijke verzorging bij rampen, in de persoon van Marjo van Bergen. Op dit moment is er nog geen sprake van landelijke actie, maar gezien de ontwikkelingen kan dat snel veranderen. Ons bereiken berichten dat op verschillende plaatsen al wel nagedacht en actie ondernomen wordt m.b.t. de Corona crisis.
Het zou goed zijn als wij als beroepsgroep een groep van geestelijk verzorgers paraat hebben om er in de brede zin van het woord te zijn als de situatie daarom vraagt.
Daarvoor willen we hierbij geestelijk verzorgers oproepen die (vrijwillig) beschikbaar zijn.

Oproep
We willen nu graag twee dingen inventariseren:

1. Waar in den lande er al actie ondernomen wordt door geestelijk verzorgers i.v.m de Corona-epidemie, wat en door wie, zodat we zicht krijgen op praktijken en mogelijkheden, en die ook kunnen delen;
2. Wie lokaal bereid, beschikbaar en inzetbaar zijn, mocht er een beroep op ons gedaan worden. Ben je ervaren geestelijk verzorger en inzetbaar in het geval van een gecoördineerde landelijke of regionale actie?

Stuur dan voor 16 maart een mail met je naam, woonplaats en werkplek naar corona@vgvz.nl. Je krijgt dan verder bericht van Marjo van Bergen of ondergetekende.

Vervolg
Als er nieuwe ontwikkelingen zijn i.v.m de Corona-epidemie en de inzet van geestelijk verzorgers hierbij, dan melden we dat steeds in aparte Nieuwsberichten.

Met hartelijke collegiale groet,
Moritz Pfähler, voorzitter VGVZ

Nieuwsbericht van de Commissie Wetenschap VGVZ:

Geachte wetenschappers,

Graag maak ik U attent op de jaarlijkse VGVZ Award en op het VGVZ Fonds voor wetenschappelijke / vakinhoudelijke activiteiten op het gebied van de geestelijke verzorging. Tot en met donderdag 1 april 2020 kunnen kandidaten meedingen. Ook kan iemand worden voorgedragen. In de bijlagen treft U voor zowel Award als Fonds de aanvraagformulieren en de procedure aan. Graag zien wij de aanvraag vergezeld gaan van een korte motivatie.

De Award is ingesteld door de VGVZ en is bestemd voor een onderzoeker /  promovendus die een bijzondere wetenschappelijke of vakinhoudelijke prestatie heeft geleverd op het vakgebied van de geestelijke verzorging in Nederland. Dit kan o.a. een veelbelovend lopend promotieonderzoek zijn. Doel is de aanmoediging van wetenschappelijke en vakinhoudelijke prestaties die het beroep ten goede komen. Aan de ‘Award’ is een geldbedrag verbonden van 1.000 euro, vrij te besteden aan eigen onderzoek. De ’Award’ wordt uitgereikt op de jaarlijkse ledenvergadering en symposium van de VGVZ.

Het Fonds is eveneens ingesteld door de VGVZ. Het is de eerste plaats bedoeld voor een bijdrage aan het onderzoek van promovendi op het vakgebied van de geestelijke verzorging. Ook onderzoeken die niet gericht zijn op een  promotie komen echter in aanmerking. Per kalenderjaar is maximaal € 2.000,- aan uit te keren subsidies beschikbaar, die verdeeld kunnen worden in 2 toekenningen van 1.000 euro of 4 toekenningen van 500 euro.

Onderzoekers worden van harte uitgenodigd mee te dingen naar de Award of naar een bijdrage uit het fonds. Mogelijk kent U promovendi of andere onderzoekers die hiervoor naar Uw mening in aanmerking komen.

Aanvragen worden beoordeeld door de Commissie Wetenschap van de VGVZ. Sluitingsdatum 1 april 2020  t.a.v. de secretaris, richart.huijzer@radboudumc.nl

Meer informatie in de bijlagen:
Aanvraagformulier Research Award VGVZ 2020
Award procedure 2020
Fonds aanvraagformulier 2020
Fonds procedure 2020

Met vriendelijke groet,

dr. Richart Huijzer
Secretaris Commissie Wetenschap VGVZ

Op 10 januari j.l is oud-collega Ben van Remmerden (67) overleden. Ben was een markante collega. Hij heeft lang gewerkt bij Medisch Centrum Leeuwarden, en was inmiddels een paar jaar met pensioen. Voor de VGVZ is hij ook van betekenis geweest, door zijn inbreng op diverse ledenvergaderingen en met name door het stimuleren van de oprichting van een professioneel stafbureau.
We herinneren ons met respect zijn gedrevenheid.

Ons bereikte het verdrietige bericht dat collega Lutske Harmsma op 6 december is overleden. Lutske was lid van de werkveldraad eerstelijns geestelijke verzorging, en heeft zich de afgelopen jaren bijzonder ingezet om geestelijke verzorging thuis mogelijk te maken in Friesland. Zij deed dat op haar eigen bescheiden en tegelijk zeer doortastende manier. Lutske is maar 60 jaar geworden.