Joshua

‘We moeten de enorme behoefte aan zingeving zichtbaar maken’

Afscheidsinterview met Hugo Vlug door Francine Wildenborg

Hugo Vlug (49) zwaait af als voorzitter van de VGVZ. Bij zijn aantreden in 2016 schreef hij  bovenaan zijn to do-lijst: 1. een gesprek met de minister van Volksgezondheid, 2. aanschuiven bij De Wereld Draait Door. Het doel: geestelijke verzorging voor iedereen toegankelijk maken, dus ook in de thuissituatie.

Lees meer.

Omarm ook verval en vergankelijkheid, omarm de ziel

In haar boek Betere mensen zegt de wetenschapssocioloog en ‑filosoof Trudy Dehue dat de huidige leefstijlpolitiek genadeloos is voor mensen die pech hebben. De kern van de leefstijlpolitiek is dat ieder mens verantwoordelijk is voor zijn of haar eigen leven (lees: succes, gezondheid, loopbaan, inkomen, status). Als er haperingen of moeilijkheden zijn, is het ieders taak om die zelf op te lossen. Problemen zijn daarmee gepersonaliseerd. Je beroepen op omstandigheden, pech, toeval of genetische aanleg kan niet meer. Welslagen in het leven is je eigen verdienste. Voor wie mislukt, is er geen compassie. Tragiek, verdriet, falen, onzekerheid en vergankelijkheid hebben geen plek meer. Het nieuwe nummer van TGV houdt een pleidooi voor de erkenning van verval en kwetsbaarheid, met bijdragen van o.a. Evelien Tonkens, Christa Anbeek, Sjaak Körver, Marc Mulders, Antoinette Scholten, Jamila Zacouri en Hetty Zock.

Op de Algemene Ledenvergadering werd de VGVZ-Research Award 2018 toegekend aan Chantal Sluijsmans, voor haar met succes afgeronde promotieonderzoek ‘Spanningsvol verbinden in een ziekenhuis: menslievende zorg stimuleren door normatieve professionalisering’.
De Award wordt jaarlijks toegekend aan onderzoek dat een positieve bijdrage levert aan het vak geestelijke verzorging. Namens de Commissie Wetenschap van de VGVZ stak Carmen Schuhmann de loftrompet over het onderzoek van Sluijsmans.

Op 21 december is collega Joep van de Geer gepromoveerd.
De titel van zijn dissertatie luidt: Learning Spiritual Care in Dutch Hospitals. The impact on healthcare of patients in palliative trajectories.
De belangrijkste conclusie: zorgmedewerkers die geschoold zijn in toepassing van de Richtlijn Spirituele Zorg besteden meer aandacht aan de behoeften en vragen van patiënten op dit terrein en verhogen daarmee de kwaliteit van de zorg in ziekenhuizen.
Lees meer.

Op donderdag 6 juli promoveerde Richart Huijzer. De titel van zijn dissertatie luidt: ‘De binnenkant van het ambt: Een groundedtheory-onderzoek naar de ambtsbeleving en levensbeschouwelijke identiteit van protestantse pastores in zorginstellingen, in dialoog met Paul Ricoeur’

‘De binnenkant van het ambt’ gaat over predikanten van de Protestantse Kerk in Nederland die als geestelijk verzorger werkzaam zijn in de zorg. De vraag die Huijzer stelt is: wat betekent het predikantschap – ofwel het ‘ambt’ – voor hun leven en hun werk? Hoe beleven zij het ambt en wat is de relatie tussen het ambt en hun levensbeschouwelijke identiteit? Deze vraag is van belang omdat het ambt door een deel van de beroepsgroep van geestelijk verzorgers, die meer dan alleen predikanten omvat, wordt gezien als niet noodzakelijk voor de uitoefening van het beroep. Ook bestaat er in de Protestantse Kerk in Nederland een structureel gebrek aan aandacht voor geestelijke verzorging in zorginstellingen.

Uit het kwalitatief-empirische onderzoek dat werd uitgevoerd volgens de methode van ‘classic grounded theory’ van de Amerikaanse socioloog Barney Glaser, komt naar voren dat het ambt door de protestantse predikanten-geestelijk verzorgers – tegen de verwachting in – van groot belang gevonden wordt. Hun taakopvatting valt ten diepste te omschrijven als ‘oog en oor zijn voor spiritualiteit en existentie’. Deze taak wordt verricht in de professioneel-institutionele contexten van zorginstelling, beroepsvereniging en kerk, in het gesprek met patiënt of cliënt, en ook in de eigen omgang met wat ‘het Heilige’ genoemd kan worden. Het ambt speelt hierbij – op telkens verschillende wijze – steeds een grote rol, soms negatief, vaker positief. Op een meer theoretisch niveau, mede geïnspireerd door de identiteitstheorie van Paul Ricoeur, kan gesproken worden van een wisselwerking tussen ‘adaptatie’, inspelen op de werkomgeving, en ‘attestatie’, het duidelijk maken waar men ten diepste voor staat. In dit krachtenveld kiest de predikant-geestelijk verzorger positie.

Het proefschrift bedoelt een bijdrage te leveren aan het debat over nut en noodzaak van het ambt zoals dat wordt gevoerd binnen de Vereniging van Geestelijk VerZorgers, de Protestantse Kerk in Nederland en het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken. De verworven inzichten zijn daarnaast van belang voor andere werkvelden waar geestelijk verzorgers werkzaam zijn, zoals Defensie en Justitie, voor onderwijsinstellingen waar geestelijk verzorgers worden opgeleid, voor andere kerken en zogeheten ‘zendende instanties’, en voor beleidsmakers.

OLVG:
Er is een concert geweest voor patiënten, naasten en medewerkers in de kapel OLVG- West. Er zijn liederen in het Nederlands, Turks en Arabisch gezongen met o.a. darboeka, ney (rieten fluit) en saz (snaarinstrument) en draaiende derwisjen. De patiënten, medewerkers en bezoekers hebben na afloop genoten van hapjes en drankjes.’ (Turk, A.)

Amphia:
Op de locaties Langendijk en Molengracht heeft de afdeling Geestelijke Verzorging samen met patiënten, bezoekers en medewerkers het Suikerfeest gevierd. Op alle afdelingen kregen patiënten een traktatie (Bulut, M.)

Jeroen Bosch Ziekenhuis:
In de Centrale Hal heeft de Geestelijke Verzorging samen met patiënten, medewerkers en bezoekers het Suikerfeest onder het genot van verschillende lekkernijen gevierd. Verder heeft een kunstenaar prachtige werken van de Ebru kunst (papier marmeren) gemaakt en getoond aan de geïnteresseerden. Er was in het algemeen veel interesse (Bulut, M.)

De Algemene Ledenvergadering op 26 juni trok meer dan 100 leden, waaronder een heel aantal collega’s die dit voor het eerst meemaakten. Op de agenda stond een aantal personele zaken, met daarnaast een inhoudelijke presentatie van de Taskforce Geestelijke verzorging Zorg buiten instellingen door Etje Verhagen.

Bestuur, met voorzitter Hugo Vlug aan het woord

Dank bij het afscheid van penningmeester Loes Berkhout

Benoeming van Guido Schürmann (links) tot bestuurslid

Verder werd collega Gabriëlle Gies benoemd in de Commissie van Beroep, als opvolger van Jaap Doolaard.

Presentatie Taskforce door Etje Verhagen, en alle aanwezige leden van de Taskforce.

Ten slotte werd de Research Award uitgereikt voor onderzoek dat een belangrijke bijdrage levert aan de ontwikkeling van het vak geestelijke verzorging. Dit jaar voor het project van Annelieke Damen gericht op het in kaart brengen van de onderzoeksprioriteiten voor de geestelijke verzorging in de komende 10 jaar.
Bij afwezigheid van Annelieke zelf, die voor haar onderzoek in de VS verblijft, nam Carmen Schumann (UvH) de prijs namens haar in ontvangst.

Het Open Platform op 24 april is met ruim 80 aanmeldingen zeer goed bezocht. Dat geeft wel aan hoezeer het thema leeft binnen de vereniging.
De middag bestond uit een korte informatieve inleiding, discussie in kleine groepen en een plenair gesprek onder leiding van bestuurslid Jasper Smits.
Beleidsmedewerker Jorien Schippers schetste de historie van het initiatief-wetsvoorstel van Pia Dijkstra, de verschillen met de euthanasiewet en de mogelijke rol van geestelijk verzorgers. Wat dit laatste betreft: uit recent contact met Pia Dijkstra is wel duidelijk geworden dat zij voor geestelijk verzorgers geen directe rol als levenseindebegeleider ziet weggelegd, nog ongeacht eventuele BiG-registratie. Voor de levenseindebegeleider wordt –i.v.m de voor te schrijven medicatie- toch allereerst de kant op gekeken van medische professionals. Tegelijk is de gedachte dat levenseindebegeleiders in hun netwerk wél contacten moeten hebben met geestelijk verzorgers om naar te kunnen verwijzen. Dat biedt dus mogelijkheden voor een adviserende en begeleidende rol.
Uit het vervolg van de discussie bleek dat juist deze rol geestelijk verzorgers ook naadloos past: vragen stellen bij het proces, en bij onderliggende waarden die in het geding zijn. Dat geldt niet alleen op individueel maar ook op maatschappelijk niveau. Van verschillende kanten werd benadrukt dat de term ‘Voltooid leven’ niet helder is: iemand kan zijn of haar leven voltooid vinden maar hoeft daarbij geen doodswens te hebben.
Over de maatschappelijke kant van de discussie zou de VGVZ zich als beroepsvereniging ook moeten uitspreken, zo vindt een groot deel van de aanwezigen. Een aantal collega’s heeft zich bereid verklaard om het debat in de openbaarheid, samen met bestuur en stafbureau, te bevorderen.
Een uitgebreid verslag van de middag vindt u hier.