De kracht van rituelen. Spirituele zorg en rituelen in de eerste lijn

De doelstelling van dit project is om na te gaan op welke manier zorgverleners (verpleegkundigen, huisartsen) in de eerste lijn invulling kunnen geven aan de spirituele dimensie van palliatieve zorg door inzet van rituelen. Wij richten ons op het vergroten van de aandacht voor en competenties ten aanzien van spirituele zorg in de dagelijkse zorgverlening thuis, vanuit de visie dat spirituele zorg tot de basisvaardigheden van zorgverleners behoort. De spirituele zorgdimensie wordt vormgegeven door ritueel handelen. Het signaleren van behoeften die doorverwijzing naar meer gespecialiseerde spirituele hulpverlening nodig maken, is daar onderdeel van.

De vraagstellingen van dit project zijn:

1.       Welke (expliciete en impliciete) behoeften hebben patiënten in de laatste levensfase en hun naasten in de thuissituatie op het gebied van spirituele zorg door rituelen?

2.       Op welke manier wordt er in de eerste lijn door verpleegkundigen en huisartsen (expliciet en impliciet) op dit moment al invulling gegeven aan de spirituele dimensie van palliatieve zorg door toepassing van rituelen en wat zijn daarbij bevorderende en belemmerende factoren?

3.       Wat is er bekend over de effecten van toepassing van rituelen in de palliatieve zorg in de eerste lijn?

4.       Hoe kunnen zorgverleners in de eerste lijn optimaal geschoold worden in het verlenen van spirituele zorg door toepassing van rituelen in de eerste lijn?

De bevindingen zullen worden verwerkt in een trainingsmodule die erop is gericht zorgverleners in de eerste lijn te sensibiliseren en woorden en handelingen aan te reiken waarmee zij invulling kunnen geven aan de spirituele dimensie door toepassing van rituelen in de alledaagse zorg voor mensen in de laatste levensfase.

Plan van aanpak

Het doel van het project is het vormgeven van de spirituele dimensie door ritueel handelen door zorgverleners in de eerste lijn. We willen dit ondersteunen door het inzetten van een trainingsmodule die op basis van de resultaten van de deelprojecten van dit onderzoek samengesteld wordt. In het plan van aanpak beschrijven we vijf deelprojecten die ons naar het eindresultaat gaan brengen, maar ook op zich waarde bezitten. De deelprojecten zijn opgebouwd uit een combinatie van beschrijvend en exploratief onderzoek. In deelproject vijf wordt ook toetsend onderzoek ingezet.