Titel onderzoek Hermeneutische communicatie van protestants-christelijke geestelijk verzorgers in een veranderende levensbeschouwelijke context.
Naam onderzoeker Theo (T.T.) van Leeuwen
Naam instelling Protestantse Theologische Universiteit en Christelijke Hogeschool Windesheim
Werkgever Christelijke Hogeschool Windesheim
Projectpartners
Mailadres tt.van.leeuwen@windesheim.nl
Begeleiders prof. dr. M.N. Walton, hoogleraar Geestelijke Verzorging, Protestantse Theologische Universiteit, en dr. A. Mulder, Lector Theologie en Levensbeschouwing, Hogeschool Windesheim.
Context onderzoek Promotieonderzoek
Korte omschrijving Aanleiding en vraagstelling
Zowel de Beroepsstandaard van de VGVZ (2015) als de meeste theologische instituten in ons land stellen de hermeneutische competentie centraal in het werk van de geestelijk verzorger. Het betreft het vermogen zingevingsvragen en levensbeschouwelijke overtuigingen te kunnen verhelderen in relatie tot de context of situatie en levensbeschouwelijke counseling te bieden. Vragen van studenten over de operationalisering, uiteenlopende definities van deze competentie en een snel veranderend levensbeschouwelijk landschap, waarin geestelijk verzorgers mensen ontmoeten met de meest uiteenlopende overtuigingen, geloofsvisies en –belevingen, vormden de aanleiding tot het opzetten van dit onderzoek dat als centrale vraagstelling heeft: hoe geven geestelijk verzorgers in de context van een algemeen ziekenhuis vorm en inhoud aan deze competentie? En daarbij: hoe verhouden zij zich in deze levensbeschouwelijke diversiteit tot hun eigen levensbeschouwelijke identiteit?Vanwege dit laatste aspect is gekozen voor een specifieke doelgroep: die van de protestants-christelijke geestelijk verzorger.DoelstellingHet onderzoek beschrijft voorwaarden waaronder hermeneutische communicatie (het communicatieve handelen op basis van de hermeneutische competentie) plaatsvindt. Daarnaast vormt het onderzoek een bijdrage aan nadere theorievorming omtrent geestelijke verzorging in een pluraal levensbeschouwelijk klimaat.Design, methode en fasenDe eerste fase van het onderzoek, bestaande uit documentanalyse van opleidingsdocumenten en interviews met opleiders van theologische instituten bracht de overeenkomsten en verschillen in beeld tussen de verschillende definities en interpretaties van de hermeneutische competentie. In de tweede fase (afronding najaar 2017) stelt een aantal geestelijk verzorgers geluidsopnamen van gesprekken met patiënten, die zij zelf kwalificeren als good practices, beschikbaar. Deze gesprekken worden geanalyseerd onder een aantal vraagstellingen: op welke wijze verbinden geestelijk verzorgers de thema’s van hun gesprekspartners met levensbeschouwelijke bronnen en tradities? Welke methodische stappen zijn uit de gesprekken afleidbaar? Wat betekent de eigen identiteit in en voor deze ontmoetingen? De derde fase zal bestaan uit een praktisch-theologische evaluatie van dit materiaal en de bestaande theorievorming over het omgaan met zingevingsvragen en hermeneutische communicatie.
Type onderzoek Empirisch kwalitatief onderzoek: documentanalyse, interviews, analyse van audio-opnamen, literatuuronderzoek en praktisch-theologische evaluatie.
Discipline Praktische theologie
Trefwoorden Hermeneutiek, hermeneutische competentie, geestelijke verzorging, algemeen ziekenhuis, pluriforme levensbeschouwelijkheid, protestant
Website https://www.pthu.nl/over-pthu/organisatie/medewerkers/t.t.leeuwen/research/
Publicaties
Lopend of afgerond onderzoek Lopend, afronding 2019
Datum indiening of aanpassing 30 mei 2017
Contactpersoon Theo van Leeuwen
Betrokkenheid VGVZ n.v.t.