De ongekende mogelijkheid van het alledaagse

De probleemstelling van dit kwalitatief empirisch onderzoek is vertaald in de onderzoeksvraag naar wat  de eigen aard en betekenis is van de morele dimensie in de alledaagse omgang tussen jongeren met een licht verstandelijke beperking (lvb) en hun professionele begeleiders. De culturele ‘tussen wal en schip’ problematiek van lvb-jongeren maakt op de eerste plaats duidelijk dat in deze vorm van zorgverlening behoefte is aan een andere ethiek die aandacht schenkt aan afhankelijkheid en kwetsbaarheid en die oog heeft voor complexiteit en ambiguïteit in de praktijk van zorg verlenen.

Deze andere ethiek is gevonden in de zorgethiek die in dit onderzoek wordt gebruikt als morele etnografie die de drie geïdentificeerde morele actoren van de alledaagse omgang (lvb-jongere, zorgprofessional en de institutionele context) tot spreken brengt. Met behulp van de institutionele etnografie is, door middel van de analyse van de persoonlijk ondersteuningsplannen van respondenten, allereerst een analyse instrument (onderwaterscherm) ontwikkeld dat de onzichtbare institutionele invloeden in de alledaagse omgang zichtbaar kan maken. Aan de hand van de methode shadowing zijn vervolgens 19 lvb-jongeren binnen drie verschillende zorgorganisaties ieder een dag lang gevolgd. Deze observatieverslagen zijn in een iteratief proces van coderen, reflectie en constante vergelijking geanalyseerd.

Geïnspireerd op de praxeologische benadering is tot slot een typologie van de alledaagse omgang beschreven die laat zien hoe de drie genoemde actoren binnen deze lvb-zorgpraktijk met elkaar zoeken naar ‘wat goed blijkt te zijn’ door te interacteren, te anticiperen zich soms te vergissen en weer een nieuwe poging te wagen. Deze studie laat zien dat ‘wat goede zorg is’ niet van buiten wordt bepaald, maar ter plekke in de onderlinge dynamiek van de zorgrelatie in de context wordt ‘uitgevonden’. De alledaagse omgang blijkt daarmee mogelijkheden voor goede zorg in zich te dragen die in de huidige dominante ethiek van de zorg nauwelijks worden gezien, laat staan ernstig genomen worden als bron voor moreel weten.

https://ethicsofcare.org/everyday-interaction-between

http://zorgethiek.nu/michael-kolen-goede-zorg-alledaagse-omgang