Het vloeibaar maken van datgene wat gestold is geraakt

In Nederland is geestelijke verzorging voor transgenders nauwelijks zichtbaar aan de orde, terwijl veel transgenders een beroep doen op psychosociale hulpverlening. Er zijn vanuit beroepsmatige vakliteratuur geen bijdragen geleverd met uitspraken over geestelijke verzorging aan transgenders. Uit eerder onderzoek blijkt dat er binnen de transgendergemeenschap wel behoefte is aan geestelijke verzorging. Er lijkt aan beide kanten sprake te zijn van terughoudendheid ten opzichte van elkaar. Om de behoeften aan geestelijke verzorging in kaart te brengen is er van februari tot juli 2016 een exploratief kwalitatief onderzoek uitgevoerd. Allereerst is er vooronderzoek gedaan, bestaande uit een theoretische verkenning en een landelijke enquête onder 400 geestelijk verzorgers werkzaam in de eerstelijns en tweedelijns zorg en binnen de psychiatrie. Data uit dit vooronderzoek heeft gefungeerd als zoeklichtfunctie tijdens de empirische fase van het onderzoek. Met behulp van semigestructureerde interviews met een open vraagstelling en aanvullend email-contact zijn negen transgenders bevraagd naar hun ideeën, wensen en behoeften aan geestelijke verzorging. De onderzoeksopzet betreft een kwalitatieve survey. Interviews zijn getranscribeerd en gecodeerd. Dit leverde verschillende categorieën op waarin treffende citaten bij zijn ondergebracht.

Transgenders zien een belangrijke rol voor geestelijke verzorging weggelegd; rondom hun behandeltraject en in de privésfeer. Een geestelijk verzorger moet volgens de transgenders wel bepaalde competenties in huis hebben. Deze specifieke competenties en de situaties waarin zij nodig zijn, worden in dit onderzoek gepresenteerd en gekoppeld aan de enquêteresultaten. Dit onderzoek is niet generaliseerbaar naar meer algemene uitspraken over transgenders en geestelijke verzorging. Vervolgonderzoek is daarom geïndiceerd. Deze studie is een goede eerste stap om beide partijen over elkaar te informeren. Transgenders kunnen middels begeleiding van geestelijk verzorgers hun welzijn en weerbaarheid op existentieel niveau vergroten. Geestelijk verzorgers kunnen veel leren van transgenders als het gaat over specifieke existentiële problematiek, spirituele copingstrategieën, sociaal-culturele diversiteit en identiteit. Hierdoor kan de praxis van geestelijke verzorging een transitie maken naar een telkens veranderende, pluriforme samenleving waarin hulpvragen leidend zijn voor de geboden dienstverlening.